“สหกรณ์” องค์กรเพื่อสมาชิก

“… สหกรณ์ แปลว่า การทำงานร่วมกัน การทำงานร่วมกันนี้ลึกซึ้งมากเพราะจะต้องร่วมมือกันในทุกด้าน ทั้งในด้านงานการที่ทำด้วยร่างกาย ทั้งในด้านงานการที่ทำด้วยสมองและงานการที่ทำด้วยใจ ทุกอย่างนี้ขาดไม่ได้ต้องพร้อม…”  พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชการที่ 9 เนื่องในโอกาสที่ผู้นำสหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคม สหกรณ์ประมง ทั่วประเทศเฝ้าทูลละอองธุรีพระบาท ณ ศาลาดุสิดาลัย วันพุทธที่ 11 พฤษภาคม 2562

    สหกรณ์นั้นได้ถือกำเนิดขึ้นในยุโรปในยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมและเกษตรกรรม ที่ต้องใช้ที่ดินจำนวนมาก
การกว้านซื้อที่ดินส่งผลให้ประชาชนชั้นรากฐานไร้ที่ดินทำกินละทิ้งถิ่นฐานเข้าไปขายแรงงานในเมืองหลวง ความยากจนยิ่งโหมกระหน่ำ จากสังคมที่เคยเกื้อกูลดังเช่นในชนบทได้จางหายไปทุกคนต้องต่อสู้ดิ้นรนเอาตัวรอด และในเวลาต่อมาเครื่องจักรเริ่มเข้ามีบทบาทสำคัญในการผลิตของระบบอุสาหกรรรม เนื่องจากมีต้นทุนการผลิตตำกว่าใช้แรงงานคน ทำให้ต้องเลิกจ้างแรงงานคน ส่งผลให้เกิดปัญหาว่างงานของประชากรจำนวนมาก ด้วยวิกฤตเศรษฐกิจ ดังกล่าว จึงมีผู้คิดต้นหาวิธีเอาตัวรอด โดยการร่วมมือกันผลิตสิ่งของที่จำเป็นพอประทังชีวิต ถ้าเหลือจากบริโภคก็จำหน่ายพอให้มีเงินทุน และด้วยความอุสาหะพยายามและความร่วมมือกันของสมาชิกในกลุ่มทำให้เกิดเป็นองค์กรที่มีความเข้มแข็งสามารถช่วยเหลือเหล่าประชากรในระแวกนั้นได้ตลอดเรื่อยมา และวิธีการ ดังกล่าวก็ได้ แพร่หลายมาเป็นวงกว้างในนาม “สหกรณ์”

      ถ้าพิจารณาจากประวัติพอคร่าวๆ ของการกำเนิดของสหกรณ์แล้วนั้นจะเห็นได้ว่าสหกรณ์ตั้งขึ้นมาจากสมาชิกวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกันให้ผ่านวิกฤตไปได้ จนสามารถพัฒนามาเป็นองค์กรที่ความเข้มแข็งได้ซึ่งไม่ได้เน้นถึงเรื่องผลกำไรจากการดำเนินงานเป็นหลัก  

     การดำเนินงานของสหกรณ์ในปัจจุบันนั้นโดยหลักแล้วจะดำเนินธุรกิจในด้านการสนับสนุนปัจจัยต่างๆให้แก่สมาชิก เช่น สนับสนุนในด้านเงินทุนในการใช้ดำรงชีวิตและการประกอบอาชีพ  การสนับสนุนปัจจัยการผลิตที่จำเป็นอื่นๆ เช่น สหกรณ์การเกษตร ได้นำปัจจัยการผลิตที่ทำเป็นมาจำหน่ายให้กับสมาชิก เช่น ปุ๋ย วัสดุทางการเกษตรต่างๆ การรวบรวมผลผลิตทางการเกษตรของสมาชิก รวมถึงแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร ซึ่งเป็นธุรกิจที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตของสมาชิกให้มีความสะดวกสบายมากขึ้น แต่ในปัจจุบันนั้นการดำเนินการของสหกรณ์ได้รับอิทธิพลอย่างมากจากระบบทุนนิยมทำให้สหกรณ์หลายๆ แห่งนั้น กลายเป็นแหล่งเงินทุนที่มหาศาล การดำเนินงานอาจเบนไปในทางที่หวังผลกำไรมากขึ้น จนบางครั้งสหกรณ์ลืมคำนึงถึงสมาชิกซึ่งเป็นเจ้าของสหกรณ์เอง ผลที่ตามมาก็คือ เมื่อสมาชิกขาดความเชื่อมั่นในสหกรณ์ ขาดศรัทธาในสหกรณ์ว่าจะเป็นองค์กรณ์ที่สามารถช่วยเหลือให้เขามีชีวิตที่ดีขึ้นและสามารถเป็นที่พึ่งได้ สมาชิกก็จะไม่อยู่กับสหกรณ์ และเมื่อสหกรณ์ขาดสมาชิกแล้วก็ไม่สามารถอยู่ต่อไปได้

          ดังนั้น การดำเนินการของสหกรณ์ที่ควรจะเป็นนั้นควรคำนึงถึงสมาชิกเป็นหลัก การดำเนินธุรกิจใดๆ ควรคำนึงถึงความต้องการและความจำเป็นของสมาชิกโดยไม่ได้หวังผลกำไร สร้างศรัทธาให้กับสมาชิกให้รับรู้ว่า สหกรณ์ เป็นองค์กรของสมาชิก จัดตั้งโดยสมาชิก และเพื่อสมาชิกนั้นเอง

“สหกรณ์” องค์กรเพื่อสมาชิก

“… สหกรณ์ แปลว่า การทำงานร่วมกัน การทำงานร่วมกันนี้ลึกซึ้งมากเพราะจะต้องร่วมมือกันในทุกด้าน ทั้งในด้านงานการที่ทำด้วยร่างกาย ทั้งในด้านงานการที่ทำด้วยสมองและงานการที่ทำด้วยใจ ทุกอย่างนี้ขาดไม่ได้ต้องพร้อม…”